امروزه ۷۰ کشور در جهان دارای پیست اسکی طبیعی یا مصنوعی هستند که در بین این کشورها، نام ایران نیز به چشم می خورد. اگر چه ایران ۲۶ پیست اسکی دارد، اما تنها شش پیست توانسته اند به استاندارهای تعیین شده از سوی فدراسیون جهانی اسکی دست یابند. این پیست ها در ایران با عنوان پیست های اسکی بین المللی شناخته شده اند و براساس قوانین فدراسیون جهانی اسکی، تنها این شش پیست اجازه برگزاری مسابقه ها را دارند. بیش تر پیست های اسکی در ایران پیش از سال ۱۳۵۷ ساخته شده اند.
چهار پیست اسکی اصلی ایران در نزدیکی تهران قرار دارند که با سفر کوتاه یک یا دو ساعته در جاده، برای ساکنان پایتخت یا گردش‌گرانی که در آن اقامت دارند، قابل دسترس هستند.
«دیزین» در شمال تهران قرار گرفته و بزرگ ترین پیست اسکی در ایران و خاورمیانه است. این پیست در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی به بهره برداری رسید و نام آن در لیست ۴۰ پیست اسکی بلند دنیا قرار گرفته است.
ارتفاع پایین ترین نقطه این پیست از سطح دریا ۲۶۵۰ و بلندترین نقطه آن ۳۶۰۰ متر است. دو هتل، ۱۹ کلبه و چندین رستوران دارد و به طور معمول از اوایل آذر ماه تا اواسط اردیبهشت ماه فعال است.
ديزين اولين پيست اسكی در ايران است كه از سوی فدراسيون جهانی اسكی برای برگزاری مسابقه های رسمی تایید شد و عنوان بين المللی به خود گرفت .
گردش‌گر ۳۱ ساله استرالیایی که در دی ماه سال جاری به ایران سفر کرده بود، در سایت «تریب ادوایزر» (Tripadvisor) در مورد هزینه ارزان سفر از تهران به دیزین با تاکسی نوشته است: «ما از تهران برای دیزین تاکسی گرفتیم که هزینه آن ۲۰ دلار شد. ما در هتل دیزین اقامت کردیم که هزینه هتل نیز شبی ۶۵ دلار بود. هزینه اجاره وسایل اسکی ۲۰ دلار و هزینه بلیط پیست برای یک روز ۲۲ دلار است. شب قبل از این که ما به پیست برویم، برف خوبی باریده بود. برف ها خشک و خیلی مناسب برای اسکی بودند.»
«جان»، گردش‌گر امریکایی که در اوایل بهمن به ایران سفر کرده بود، در همین سایت نوشته است: «گرفتن ویزای ایران برای ما امریکایی ها نیاز به کمی تلاش دارد؛ به ویژه این که ما برای سفر به بسیاری از کشورها نیازی به ویزا نداریم.»
اما او از این روند ناراضی نبوده است: «برای ویزا گرفتن به مشکل جدی برنخوردم، فقط باید مدارک لازم را آماده می کردم.» جان اسکی کردن در پیست دیزین را به اسکی بازها توصیه می کند: «اسکی در کوهستان یک تجربه عالی بود. همه تله اسکی ها و بالابرها به خوبی کار می کردند و هیچ مشکلی نبود.»
«شمشک» دومین پیست اسکی بزرگ ایران در 57 كيلومتری شمال شرقی تهران، در روستای شمشك قرار دارد. این پیست که در سال ۱۳۳۷ به بهره برداری رسید، بعد از پيست اسكی ديزين در شهريور 1375 با تغييرات در شيب، مسير پيست و تايی آن، از سوی فدارسيون جهانی اسکی عنوان بين المللی به خود گرفت. پیست شمشک شامل دو تله سيژ، سه تله اسكی بشقابی و دو تله اسكی چكشی است.
«فرد» ساکن لندن که در آذر سال ۹۲ به ایران آمده و در پیست شمشک اسکی کرده است، این سفر خود را یکی از هیجان انگیزترین سفرهایش معرفی می کند: «مردم فوق العاده، غذای بسیار خوش‌مزه و برف عالی برای اسکی! برو، برو و تجربه کن!»
«مجموعه تفریحی توچال» که در قله «توچال» قرار گرفته، سیزدهمین پیست اسکی مرتفع در دنیا است که به وسیله هفت ایستگاه تله کابین به تهران متصل می شود. این پیست از پایین قله به ارتفاع ۳۸۵۰ شروع شده و به هتل مدرن توچال در ارتفاع ۳۵۵۰ متر ختم می شود.
«آبعلی» اولین پیست اسکی ایران است که مجهز به بالابر شد. تاریخ نصب دستگاه های این پیست به سال ۱۳۳۲ بر می گردد. این پیست اسکی بیش تر مورد استفاده مبتدیان قرار می گیرد.
پیست های اسکی متعددی در ارتفاعات ایران، به ویژه در شمال غربی کشور مانند «الوارس» و«سهند» وجود دارند.
ایران پتانسیل قابل توجهی برای جذب توریست های خارجی از کشورهای خاورمیانه که پوشیده از کویر و صحرا هستند، دارد. تقریبا تعداد اسکی بازهایی که از پیست های اسکی ایران استفاده می کنند، برابر با تعداد اسکی بازهایی است که به پیست های کشورهمسایه، یعنی ترکیه می روند. با این تفاوت که ۱۵ درصد اسکی بازها در ترکیه را اسکی بازهای خارجی تشکیل می دهند و در ایران این مقدار حدود یک دهم درصد است.
کشور ترکیه در دهه های گذشته سرمایه گذاری خوبی در زمینه صنعت گردش‌گری انجام داده و امکانات و تجهیزات مختلفی را برای ارتقای این صنعت بهینه کرده به طوری که هم در جذب گردش‌گران تابستانی و هم زمستانی موفق بوده است. این موفقیت در حدی بوده است که بسیاری از آژانس های مسافرتی ایران نیز تورهای گردش‌گری زمستانی و اسکی در ترکیه برگزار و ایرانیان زیادی به این کشور سفر می کنند.
«سارا» که به تازگی به ترکیه سفر کرده است، می گوید: «من معمولا برای اسکی به دیزین می روم. اما دوست دارم در پیست های بین المللی مختلف اسکی کنم، مردم مختلف با ملیت های مختلف را ببینم و با آن ها رقابت کنم. به نظر من این خلایی است که ما در پیست های اسکی ایران داریم.»
«حسین» ۲۵ ساله که یکی از تفریحاتش اسکی است، می گوید: «من اسکی باز حرفه ای نیستم اما خیلی از آخر هفته ها به اسکی می روم.»
او که اسکی کردن در برخی از پیست های اسکی اروپا را تجربه کرده است، می گوید: «ایران در زمستان آفتاب و روشنایی بیش‌تری نسبت به اروپا دارد و در حالی که اسکی می کنی، می توانی از یک روز آفتابی هم لذت ببری».
می خندد و اضافه می کند: «حتی می توانی برنزه هم کنی!»
ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ دچار انزوای بین المللی شد و حضور گردش‌گران خارجی در این کشور رو به کاهش گذاشت. این شرایط در دوره هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد با سیاست های نادرست بین المللی، شدت بیش‌تری پیدا کرد و انزوای ایران در جامعه بین المللی بیش از پیش شد. به طوری که در این دوره تعداد گردش‌گران خارجی در ایران به شدت کاهش پیدا کرد.
اگر چه اعمال تحریم های بین المللی تاثیر مستقیمی در صنعت گردش‌گری ایران ندارد و تنها صنایع مرتبط با انرژی هسته ای و نظامی را هدف قرار گرفته است اما تحقیقات نشان می دهند که رابطه مستقیمی بین سیاست و صنعت گردش‌گری وجود دارد و کشورهایی که خود را به انزوا می برند و از جهان فاصله می گیرند، سهم کم‌تری از فواید این صنعت عظیم خواهند برد.
از سوی دیگر، می توان گفت که تحریم های بین‌المللی علیه ایران سبب شده است تا ایران در خبرهای بین المللی دیده شده و تصویری منفی از این کشور در جوامع خارجی ساخته شود. این در حالی است که «تصویر مثبت»، نقش بسیار موثری در جذب گردش‌گران خارجی دارد.
با روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال ۹۲، امیدهای تازه ای برای توسعه صنعت گردش‌گری در ایران ایجاد شد. زیرا وی یکی از برنامه های خود را توسعه این صنعت و باز کردن درهای ایران به روی گردش‌گران ایرانی معرفی کرده است.
اما وعده‌های حسن روحانی هنوز تاثیری روی توسعه گردش‌گری زمستانی نداشته و سرمایه گذاری برای توسعه پیست های اسکی در ایران به طور جدی انجام نشده است. بیش‌تر امکانات و تجهیزات پیست های اسکی در ایران به پیش از دهه ۵۰ بر می گردد.
رونق صنعت گردش‌گری زمستانی نیاز به سرمایه گذاری و مدیریت صحیح دارد زیرا مکان های تفریحی زمستانی نیاز به تجهیزات ویژه ای دارند و یکی از اولیه ترین امکانات، مکان های اقامتی و وضعیت حمل و نقل به پیست های اسکی است. در حال حاضر سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد برای رفت و آمد به پیست های اسکی در ایران وجود ندارد و اگر قرار است که پیست های اسکی پذیرای میهمانان بیش‌تری باشند، باید هتل ها و کلبه های مجهز در کنار این مجموعه های ورزشی ساخته شود.
اسکی یکی از معدود ورزش هایی است که به جوانان ایرانی آزادی عمومی بیش‌تری می دهد. به نظر می رسد این موضوع خوشایند تندروها و افراط گراها در ایران نیست؛ زیرا بسیاری از آن ها خواستار اعمال محدودیت بیش تر در پیست های اسکی هستند.
خبرگزاری تسنیم، رسانه تندروها در ایران در گزارشی که به تازگی منتشر کرده، پیست های اسکی را «محل قرارهای دختر و پسرها» دانسته است که بر آن ها نظاراتی انجام نمی شود. این گزارش مدعی شده برخی از اسکی بازها زمانی که در پیست اسکی هستند، از مواد مخدر استفاده می کنند.
در همین حال، پیست اسکی شب شمشک بعد از افتتاحیه در ماه گذشت، به دستور مراجع قضایی ایران توقیف شد.دلیل این توقیف، عکس هایی بوده که از مراسم افتتاحیه منتشر شده بود. در این عکس ها نشان داده می شود جوانان در حال رقص و شادی هستند.
ایران با توجه به اقلیم و تنوع آب و هوایی، امکانات زیادی برای ارایه به گردش‌گران دارد به گونه ای که گردش‌گر می تواند در نقطه ای از این کشور در هوای آزاد شنا کند و در نقطه ای دیگر از برف لذت ببرد و اسکی کند. اما به دلیل بسیاری از محدودیت ها، از جمله حجاب اجباری برای بانوان، حتی گردش‌گران خارجی، تفکیک جنسیتی و ممنوعیت الکل، صنعت گردش‌گری در این کشور محدود شده است. اگر چه پیست های اسکی آزادتر از دیگر مناطق توریستی ایران هستند اما اتفاقی از قبیل پلمب پیست اسکی شب شمشک، هم‌چنان ترس را در دل ها باقی می گذارد. این مطلب در ایران وایر منتشر شده است.